5 เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับ“ครีษมายัน”
ปฏิทินสุริยคติจีนแบ่งออกเป็น 24 ฤดูกาล (หรือเทศกาล) วันครีษมายัน เป็นฤดูกาลที่ 10 ของปี เริ่มวันที่ 21 มิถุนายนจนถึง 6 กรกฎาคมในปีนี้ ในช่วงเวลานี้ ทางซีกโลกเหนือจะมีเวลากลางวันยาวนานที่สุด แต่อุณหภูมิจะสูงมากที่สุดใน 20-30 วันต่อมา
ในประเทศจีน ปฏิทินสุริยคติ 24 ฤดูกาลถูกสร้างขึ้นเมื่อหลายพันปีก่อน เพื่อเป็นแนวทางในการทำการเกษตร แต่วัฒนธรรมแบบสุริยคติยังคงตกทอดมายังปัจจุบัน และมีประโยชน์ในการแนะนำชีวิตผู้คนผ่านการรับประทานอาหารพิเศษ การประกอบพิธีกรรมทางวัฒนธรรม และแม้กระทั่งเคล็ดลับการใช้ชีวิตอย่างมีสุขภาพที่สอดคล้องกับแต่ละฤดูกาลทางสุริยคติ
ด้านล่างนี้ คือ 5 เรื่อง ที่คุณอาจไม่เคยรู้เกี่ยวกับวันครีษมายัน
ภาพจาก CFP
วันที่มีกลางวันยาวนานที่สุดในปี
ในซีกโลกเหนือ เมื่ออยู่ในวันครีษมายัน ช่วงกลางวันจะยาวนานที่สุดในรอบปี หลังจากวันนี้ไป ช่วงกลางวันก็จะสั้นลง และอุณหภูมิจะค่อย ๆ สูงขึ้นในซีกโลกเหนือ
แล้วความยาวของช่วงกลางวันจะยาวนานแค่ไหนในจีน ? ตามข้อมูลจากเยี่ยน เจียหรง นักวิจัยของจีนระบุว่า ระยะเวลากลางวันที่ยาวที่สุดในเมืองมั่วเหอ (Mohe) ในมณฑลเฮยหลงเจียง ทางเหนือสุดของประเทศคือ 17 ชั่วโมง รวมช่วงรุ่งอรุณและพลบค่ำ
วันครีษมายันเป็นฤดูกาลที่ดีที่สุดในการชมแสงออโรราในเมืองมั่วเหอ สถานที่นับว่าเป็น ‘sleepless town’ ของจีน
ในสมัยโบราณเป็นวันหยุด
ครีษมายันเป็นเทศกาลที่สำคัญในสมัยโบราณของจีน ตั้งแต่ช่วงต้นยุคราชวงศ์ฮั่น (260 ปีก่อน คริสตกาล – ค.ศ. 220) ซึ่งเทศกาลไหว้พระจันทร์ยังไม่มีความสำคัญเหมือนในปัจจุบัน ตามบันทึกในราชวงศ์ซ่ง (ค.ศ. 960-1279) วันครีษมายัน มีวันหยุดสำหรับข้าราชการ 3 วัน
ผู้หญิงนิยมฉลองเทศกาลนี้ด้วยการมอบพัดสีและถุงหอมสีต่าง ๆ ให้กัน พัดช่วยดับความร้อน ถุงหอมก็ทั้งส่งกลิ่นหอมและช่วยไล่ยุง
มองเห็นดวงอาทิตย์หมุนกลับ
อำเภอปกครองตนเองฮาหนีในเมืองมั่วเจียง ทางตะวันตกเฉียงใต้ของจีนตั้งอยู่บนเส้นเขตร้อนตอนเหนือ ทุกปีในช่วงครีษมายัน ดวงอาทิตย์จะอยู่เหนือเส้นทรอปิคออฟแคนเซอร์ (Tropic of Cancer) โดยตรง และหมุนกลับจากเหนือไปทางใต้ ดังนั้น จึงเกิดปรากฏการณ์ที่น่าทึ่งที่เรียกว่า “เสาตั้งตรงที่ไร้เงา”
ชาวฮาหนีมีความผูกพันและบูชาดวงอาทิตย์ พวกเขาต้อนรับการหมุนกลับมาของดวงอาทิตย์และมีพิธีถวายเครื่องบูชา
กินก๋วยเตี๋ยว
มีคำกล่าวในมณฑลชานตงว่า “กินเกี๊ยวในวันเหมายันต์ (ตงจื้อ คือวันที่กลางคืนยาวนานที่สุดในรอบปี) กินก๋วยเตี๋ยวในวันครีษมายัน (เซี่ยจื้อ)” คนในมณฑลชานตงจะรับประทาน “ก๋วยเตี๋ยวเย็น” กันในวันนี้ ซึ่งในพื้นที่อื่นของจีน และปักกิ่งก็รับประทานก๋วยเตี๋ยวแบบนี้เหมือนกัน
สุภาษิตเกี่ยวกับวันครีษมายัน
สุภาษิตจีน “เปยกง เช่ออิ่ง” มีความเกี่ยวข้องกับครีษมายัน ตามบันทึกในหนังสือเฟิงสูทง (หนังสือเกี่ยวกับวัฒนธรรมประเพณีจีน) เขียนโดย อิ๋ง ช่าว ในสมัยราชวงศ์ฮั่นตะวันออก (ค.ศ. 25-220) มีชายชื่อว่าตู้ เซวียนเข้าร่วมงานเลี้ยงเทศกาลครีษมายัน เขาเข้าใจผิดคิดว่าเงาของคันธนูในถ้วยของเขาเป็นงูและเขาต้องดื่มมันด้วยความกลัว
หลังจากงานเลี้ยง เขารู้สึกเจ็บที่หน้าอกและปวดท้อง ไม่สามารถรักษาหายได้แม้กระทั่งไปหาหมอหลายท่านแล้ว ในที่สุด เขาพบว่าเขาเข้าใจผิดคิดว่าเงาของคันธนูสีแดงที่อยู่บนผนังเป็นงูในถ้วยและก็ฟื้นกลับมาเป็นปรกติ ต่อมาผู้คนใช้สุภาษิตนี้ในการกล่าวถึงคนที่ขี้สงสัยและหวาดกลัวตัวพวกเขาเอง
