จับตามองเศรษฐกิจจีนใน 6 ประเด็น

เศรษฐกิจจีนมีทิศทางขาขึ้นโดยทั่วไปในช่วงครึ่งปีแรกของปีนี้ ซึ่งยังคงพบความผันผวน จับตามองการวิเคราะห์ใน 6 ประเด็นต่อไปนี้ เสนอภาพรวมของผลการดำเนินงานของเศรษฐกิจจีน ซึ่งมีขนาดใหญ่เป็นอันดับสองของโลก

การฟื้นฟูทางเศรษฐกิจ

ด้วยการเริ่มต้นที่สดใสและความมีเสถียรภาพของเศรษฐกิจในไตรมาสที่สอง เศรษฐกิจมหภาคประสบกับการฟื้นตัวที่ผิดปกติ

อันดับแรก น่ายกย่องการเติบโตของจีน เพราะเมื่อเทียบกับเศรษฐกิจโลกที่ชะลอตัว ในช่วง 6 เดือนแรก จีนมีการขยายตัวของ GDP ร้อยละ 5.5 ซึ่งเร็วกว่าปี 2565 และไตรมาสแรกของปีนี้ โดยได้แรงสนับสนุนจากการบริโภคที่แข็งแกร่งขึ้นและการพัฒนาบริการอย่างต่อเนื่อง

หลิว หยวนชุน อธิการบดีมหาวิทยาลัยการเงินและเศรษฐกิจเซี่ยงไฮ้กล่าวว่า “อันดับที่สอง ความมีชีวิตชีวาของเศรษฐกิจที่อ่อนตัวลงในช่วงเดือนเมษายนถึงมิถุนายน เนื่องจากตัวบ่งชี้ที่อ่อนกำลังลงจากการส่งออกกำไรภาคอุตสาหกรรม ซึ่งเป็นเรื่องปกติที่จะเห็นความผันผวนในช่วงระยะฟื้นตัวหลังโควิด-19”

อย่างไรก็ตาม แม้จะมีอุปสรรคทั้งในประเทศและต่างประเทศในปีนี้ แต่การเติบโตทางเศรษฐกิจของจีนก็มีคุณภาพสูงขึ้น พร้อมการเปลี่ยนแปลงและยกระดับอย่างต่อเนื่อง

ภาพถ่ายทางอากาศเมื่อวันที่ 5 ก.ค. 2566 รถยนต์จำนวนมากกำลังถูกบรรทุกเพื่อการส่งออกที่ท่าเรือเยียนไถ
มณฑลชานตง ทางตะวันออกของจีน (ซินหัว/ถาง เค่อ)

อุปสงค์ภายในประเทศ

เมื่อพิจารณาจากตัวชี้วัดระยะสั้น การฟื้นตัวของอุปสงค์ภายในประเทศของจีนในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมาชะลอตัวลงจากไตรมาสแรก เนื่องจากความต้องการของตลาดที่ไม่เพียงพอและแรงผลักดันจากภายนอกที่อ่อนตัวยังคงฉุดรั้งการเติบโต อย่างไรก็ตาม รถไฟใต้ดินที่แน่นขนัด ร้านอาหารที่มีคิวยาว และเสียงของเครื่องจักรในโรงงานทั่วประเทศต่างเป็นสัญญาณเพิ่มความแข็งแกร่งให้กับการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจ

หลิว เกาเฉียง รองผู้ว่าการธนาคารประชาชนจีนเน้นย้ำว่า จำเป็นต้องใช้เวลาในการที่ภาคบริโภคจะกลับคืนสู่ภาวะปรกติ เวลาผ่านไปแค่ครึ่งปี ตั้งแต่จีนได้ปรับตัวต่อการรับมือโควิด-19 และมีสัญญาณบวกเกิดขึ้นแล้วในสาขาต่าง ๆ รวมถึงการหมุนเวียนทางเศรษฐกิจ รายได้ของผู้อยู่อาศัย และการบริโภค

อุปสงค์ในประเทศที่ขยายตัวเพิ่มเติมต่อไปยังคงเป็นกุญแจสำคัญในการฟื้นตัวอย่างยั่งยืน ด้วยเหตุนี้ จีนจึงออกมาตรการต่าง ๆ เพื่อกระตุ้นการใช้จ่ายของผู้บริโภค เช่น ภาครถยนต์พลังงานใหม่ ของใช้ในบ้าน และอื่น ๆ รวมทั้งสนับสนุนให้ทุนเอกชนเข้าร่วมในโครงการระดับชาติที่สำคัญตามที่ระบุไว้ในแผนห้าปีฉบับที่ 14 (พ.ศ. 2564-2568)

พนักงานกำลังทำงานที่ไซต์ก่อสร้างของสะพานใหญ่แม่น้ำจ้างเค่อ (Zangke River grand bridge)
บนทางด่วนที่เชื่อมระหว่างอำเภอน่ายง (Nayong) และฉิงหลง (Qinglong) ในมณฑลกุ้ยโจว
ทางตะวันตกเฉียงใต้ของจีน ภาพเมื่อวันที่ 25 มิ.ย. 2566 (ซินหัว/เถา เลี่ยง)

อัตราการว่างงาน

ตลาดการจ้างงานของจีนมีเสถียรภาพในปีนี้ ด้วยอัตราการว่างงานของคนวัย 24 ถึง 59 ปี ในเดือนมิถุนายนอยู่ที่ร้อยละ 4.1 ลดลงจากช่วงก่อนภาวะโรคระบาดในปี 2562 อย่างไรก็ตาม การสำรวจอัตราการว่างงานของเยาวชนในเมืองอายุระหว่าง 16 ถึง 24 ปี อยู่ที่ร้อยละ 21.3 เผยให้เห็นปัญหาเชิงโครงสร้างอย่างชัดเจนและภารกิจอันยากลำบากในการช่วยผู้หางานที่ต้องการความช่วยเหลือ

ทางการจีนได้ใช้แนวทางหลายด้านเพื่อรับมือกับความท้าทายดังกล่าว

กระทรวงทรัพยากรมนุษย์และสวัสดิการสังคมของจีนได้วางแผนเพื่อสร้างการจ้างงานนักศึกษาฝึกงาน 1 ล้านตำแหน่งในปีนี้ และจัดฝึกอบรมทักษะทางวิชาชีพแก่ประชาชนกว่า 15 ล้านคน รัฐบาลท้องถิ่นได้ออกนโยบายที่เอื้อต่อความแตกต่างสำหรับกลุ่มผู้หางานหลัก รวมถึงบัณฑิตใหม่

นักวิเคราะห์กล่าวว่า การแก้ปัญหาการว่างงานโดยเนื้อแท้แล้วอยู่ที่การพัฒนา โดยเฉพาะยังมีความหวังสูงในภาคอุตสาหกรรมดั้งเดิมที่ได้รับการยกระดับของจีน และภาคอุตสาหกรรมเกิดใหม่ที่เติบโตอย่างรวดเร็วเพื่อขับเคลื่อนการสร้างงาน

งานนิทรรศการจัดหางานในเมืองอิ๋นชวน เขตปกครองตนเองหนิงเซี่ยหุย ทางตะวันตกเฉียงเหนือของจีน
ภาพถ่ายเมื่อวันที่ 21 เม.ย. 2566 (ซินหัว/เฟิง ไข่ฮวา)

เงินเฟ้อหรือเงินฝืด

ในขณะที่เศรษฐกิจกำลังฟื้นตัวอย่างมั่นคง ราคาในประเทศที่ตกต่ำทำให้ตลาดกังวลเกี่ยวกับภาวะเงินฝืด ดัชนีราคาผู้ผลิต (PPI) ลดลงร้อยละ 3.1 เนื่องจากราคาสินค้าโภคภัณฑ์ทั่วโลกลดลงและความต้องการของตลาดในประเทศที่ไม่เพียงพอ

อย่างไรก็ตาม จากแง่มุมที่มีเหตุผล อัตราเงินเฟ้อที่ค่อนข้างต่ำทำให้สามารถใช้นโยบายมหภาคกระตุ้นการเติบโตได้มากขึ้น

หวาง ลี่คุน นักวิจัยจากศูนย์วิจัยเพื่อการพัฒนาของสภาแห่งรัฐ คาดการณ์ว่าดัชนี PPI จะดีดตัวขึ้นในระดับปานกลางในช่วงครึ่งปีหลัง เนื่องจากความต้องการสินค้าอุตสาหกรรมจะค่อย ๆ เพิ่มขึ้น

นอกจากนี้ รัฐบาลยังเดินหน้าออกมาตรการสนับสนุนเพิ่มเติม ในเดือนมิถุนายน อัตราดอกเบี้ยเงินกู้หลักของประเทศ ซึ่งเป็นอัตราดอกเบี้ยเงินกู้อ้างอิงตลาด ได้ปรับลดลง ส่งสัญญาณเชิงนโยบายในแง่การปรับตัวโดยใช้มาตรการตรงข้าม เพื่อกระตุ้นสภาพเศรษฐกิจอย่างเข้มแข็งและยึดความคาดหวังของตลาด

นักท่องเที่ยวในตลาดกลางคืนที่เมืองหลิ่วโจว เขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วง ทางตะวันตดเฉียงใต้ของจีน
ภาพถ่ายเมื่อวันที่ 29 เม.ย. 2566 (ซินหัว/หลี่ หานฉือ)

ความคาดหวังทางภาคธุรกิจ

ความเชื่อมั่นทางธุรกิจของจีนดีขึ้นมากในปีนี้ แต่ผลกระทบจากโรคระบาดและการเปลี่ยนแปลงภายนอกที่ยืดเยื้อทำให้วิสาหกิจขนาดย่อย ขนาดเล็ก และขนาดกลางต้องเผชิญกับความยากลำบากยิ่งขึ้น

นักวิเคราะห์กล่าวว่า การสร้างความเชื่อมั่นให้กับองค์กรธุรกิจต่าง ๆ รวมถึงองค์กรเอกชน เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อการส่งเสริมการฟื้นตัวของเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน

จีนได้ดำเนินมาตรการต่าง ๆ มากมายเพื่อสร้างความมั่นใจให้กับผู้ประกอบการ ซึ่งรวมถึงการขจัดอุปสรรคในการเข้าถึงตลาดมากขึ้น การลดภาษีและค่าธรรมเนียมเพิ่มเติมเพื่อประหยัดเงิน 1.8 ล้านล้านหยวนให้แก่บริษัทต่าง ๆ ในปีนี้ รวมถึงการสนับสนุนทางการเงินสำหรับภาคการเกษตรและชนบท เช่นเดียวกับวิสาหกิจขนาดย่อย ขนาดเล็ก และภาคเอกชน

เมื่อเร็ว ๆ นี้ ทางการได้ออกแนวปฏิบัติเพื่อปรับปรุงการเติบโตของเศรษฐกิจเอกชน โดยสัญญาว่าจะปรับปรุงสภาพแวดล้อมทางธุรกิจ เพิ่มการสนับสนุนด้านนโยบาย และเสริมสร้างหลักประกันทางกฎหมายสำหรับการพัฒนา

นักวิเคราะห์กล่าวว่า เนื่องจากเศรษฐกิจจีนยังคงรักษาโมเมนตัมการฟื้นตัวในปีนี้ ด้วยการผลิตที่เพิ่มขึ้นและความต้องการที่ยังไม่ถูกปลดปล่อย ธุรกิจต่างๆ สามารถคว้าโอกาสในการเสริมความแข็งแกร่งและเตรียมพร้อมสำหรับการพัฒนาในอนาคต

ฐานการผลิตอัจฉริยะของ Great Wall Motors (GWM) ที่เขตหย่งชวน ในนครฉงชิ่ง ทางตะวันตกเฉียงใต้ของจีน
ภาพถ่ายเมื่อวันที่ 1 มีนาคม 2566 (ซินหัว/หวง เวย)

การป้องกันความเสี่ยง

สำหรับประเทศที่มีเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับสองของโลก ความเสี่ยงและอันตรายที่ซ่อนอยู่ในภาคอสังหาริมทรัพย์ และหนี้ของรัฐบาลท้องถิ่นเป็นหนึ่งในความท้าทายที่เพิ่มความไม่แน่นอนให้กับการฟื้นตัว

แม้ว่าส่วนใหญ่จะมีเสถียรภาพ แต่ตลาดอสังหาริมทรัพย์ของจีนก็เผชิญกับความท้าทายหลายประการ และบั่นทอนความเชื่อมั่นของนักพัฒนาและผู้ซื้อบ้าน

มาตรการนโยบายที่ตรงเป้าหมายถูกนำมาใช้เพื่อรับมือกับความท้าทาย หน่วยงานด้านการเงินของจีนได้ประกาศขยายเวลาการสนับสนุนสินเชื่อเพื่อรับประกันการส่งมอบบ้านที่ขายล่วงหน้า เมืองต่าง ๆ กว่า 100 แห่ง ได้ใช้มาตรการเฉพาะของเมือง เช่น อัตราดอกเบี้ยเงินกู้ที่ลดลงและข้อจำกัดที่ผ่อนปรนเพื่อกระตุ้นการซื้อบ้าน

ปัญหาหนี้ของรัฐบาลท้องถิ่นก็ได้รับความสนใจเช่นกัน

จีนกำลังสร้างเครือข่ายความปลอดภัยที่แข็งแกร่งขึ้นจากความเสี่ยงด้านหนี้สิน ด้วยมาตรการที่เข้มงวดในการกำกับดูแล ใช้มาตรการมีความรับผิดชอบตลอดชีวิตอย่างเคร่งครัด และเสริมสร้างกฎระเบียบเกี่ยวกับการออกไฟแนนซ์ด้านยานพาหนะของรัฐบาลท้องถิ่น

กระทรวงการคลังกล่าวว่า “โดยทั่วไปแล้ว สภาวะการคลังของจีนมีความปลอดภัยและมีสุขภาพดี มีหนทางในการรับมือกับความเสี่ยงและความท้าทายต่าง ๆ” พร้อมให้คำมั่นว่า “ผลสุดท้ายที่ออกมาจะไม่มีความเสี่ยงทางระบบ”