จีนผ่านเลนส์ ไม่ใช่จีนผ่านการคาดเดา

เจอรัลด์ เดวิน แบรดด็อก เจอาร์ โชว์ภาพถ่ายกับนักเรียนที่พาวิลเลียนสาธิตการปฏิบัติงานในหางโจว มณฑลเจ้อเจียง ทางตะวันออกของจีน
เมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2568 (ซินหัว)

แสงแดดอุ่นๆ ในฤดูใบไม้ผลิสาดส่องลงบนจัตุรัสที่คึกคัก ฉันยืนอยู่ห่างออกไปไม่ไกล เฝ้ามองกลุ่มเด็กชาวจีนที่กำลังล้อมรอบช่างภาพชาวอเมริกัน พร้อมโพสท่าที่แสดงความสนุกสนานพร้อมเสียงหัวเราะที่ดังกึกก้องไปทั่ว

ช่างภาพเหล่านี้เดินทางมาจากสหรัฐอเมริกาเพื่อมายังมณฑลเจ้อเจียง ทางตะวันออกของจีน พวกเขาตื่นเต้นกับความอบอุ่นที่ได้รับก่อนจะเข้าไปเยือน “ซากเมืองโบราณเหลียงจู่” มรดกโลกอายุมากกว่า 5,000 ปีในเมืองหางโจว เมืองเอกของมณฑล

ฉันร่วมนั่งรถบัสท่องเที่ยวกับพวกเขาเพื่อสำรวจสถานที่แห่งนี้ บนรถ เจอรัลด์ เดวิน แบรดด็อก เจอาร์ กระหายที่จะแบ่งปันความประทับใจของเขา

“ฉันไม่คิดเลยว่าเด็ก ๆ ที่นี่จะน่ารัก เปิดเผย และกระตือรือร้นที่จะฝึกภาษาอังกฤษขนาดนี้” เขาพูดด้วยน้ำเสียงที่เต็มไปด้วยความประหลาดใจ “คุณรู้ไหม ที่บ้านเรา ได้ยินเรื่องราวเกี่ยวกับจีนส่วนใหญ่จากข่าว และมันมักไม่ค่อยดีเท่าไร”

ทันใดนั้น เด็กชายคนหนึ่งตะโกนมาจากระยะไกล “ยินดีต้อนรับสู่จีน!” แบรดด็อกถึงกับอึ้งไปชั่วขณะ จากนั้น ผู้ชายที่ปรกติมักพูดไม่หยุดก็กลับรู้สึกเหมือนคนขี้อาย

เมื่อรถบัสกำลังจะเลี้ยว เขารีบหยิบกล้องขึ้นมาบันทึกภาพ ในมุมกล้อง เด็กชายยังคงวิ่งตามรถมาเรื่อย ๆ เสียงตะโกนของเขาลอยตามลมมา

ไม่ใช่เพียงแบรดด็อกที่ถูกใจผู้คนที่นี่

สำหรับ บรายอัน อลัน โทโพลสกี้ วัย 69 ปี นี่เป็นการเดินทางนอกสหรัฐอเมริกาครั้งแรกในชีวิตของเขา เขากล่าวว่า “ผมได้ยินเรื่องราวสวยงามเกี่ยวกับจีน แต่สิ่งที่คนพูดกัน บางครั้งก็จริง บางครั้งก็ไม่ ผมชอบที่จะเห็นสิ่งต่าง ๆ ด้วยตาตัวเองเสมอ”

เพราะอายุที่มาก เขามักเดินตามกลุ่มไม่ทัน แต่กลับมองว่านี่เป็นโอกาสที่จะได้สังเกตรายละเอียดรอบตัวมากขึ้น สำหรับผม นี่คือเวลาที่จะได้รู้จักเขาดียิ่งขึ้น

เขาไม่เหมือนใคร ชอบที่จะหยุดนิ่งเป็นบางครั้ง ถ่ายภาพพนักงานทำความสะอาดที่กำลังกวาดถนน แลกยิ้มกับผู้ส่งอาหารที่กำลังเร่งรีบ และถามเจ้าของร้านว่าคำว่า “อร่อย” ในภาษาจีนกลางคืออะไร

โทโพลสกี้กล่าวว่า “ผู้คนทั่วโลกล้วนต้องการสิ่งเดียวกันในชีวิต นั่นคือความรักและความสุข” และ “การเปิดช่องทางการสื่อสารเป็นสิ่งสำคัญ”

ทุกครั้งที่พบเห็นสิ่งใหม่ ๆ เขาจะรีบโทรวิดีโอเรียกภรรยา ยกโทรศัพท์ขึ้นให้ครอบครัวได้เห็นสิ่งที่เขากำลังเห็น

ในตอนนั้นเอง ฉันเห็นทัศนคติของพวกเขาเปลี่ยนไป จินตนาการเกี่ยวกับจีนที่ถูกหล่อหลอมจากข่าวลือและเรื่องเล่าอันคลาดเคลื่อน กำลังค่อยๆ จางหายต่อหน้าต่อตา

เมื่อเรากล่าวลาทันทีนั้นเอง โทโพลสกี้ยิ้มและบอกว่า “ผมหวังว่าภรรยาผมจะอยู่ที่นี่ เธอจะเล่าเรื่องราวของจีนได้ดีกว่าที่ผมทำได้มาก”

แดเนียล คริสเตียน เคล และแจ็ค รัช เคลลี จากนิวยอร์ก ซึ่งมีอายุห่างกันสี่ปี กลายเป็นเพื่อนสนิทจากที่เคยเป็นเพียงคนรู้จัก ทันทีที่รู้ว่าฉันเป็นนักข่าว ดวงตาของพวกเขาส่องประกาย พร้อมแบ่งปันประสบการณ์อันน่าตื่นเต้น

“เราอยู่ที่นี่มาเกินสัปดาห์แล้ว แต่รู้สึกเหมือนเพิ่งลงจากเครื่องบิน” แดเนียลกล่าวด้วยความตื่นเต้นพร้อมเสริมว่า “ทุกวันอัดแน่นไปด้วยกิจกรรม แต่เราก็ทำตามนั้น ทิวทัศน์ที่นี่ช่างน่าทึ่ง”

แจ็คกล่าวว่า “ฉันนอนแค่วันละห้าหรือหกชั่วโมง แต่ไม่เป็นไร ความตื่นเต้นทำให้ฉันตื่นตัว ฉันใช้เวลายามดึกในการจัดภาพที่ถ่ายไว้ระหว่างวัน จริง ๆ แล้ว การนอนห้าชั่วโมงที่นี่รู้สึกดีเท่ากับนอนแปดชั่วโมงในนิวยอร์ก”

เมื่อฉันบอกพวกเขาว่า ฉันมาจากปักกิ่ง เขาก็อยากรู้เกี่ยวกับปักกิ่งมากโดยถามคำถามเกี่ยวกับสถานที่ที่ต้องไปและอาหารท้องถิ่นที่ต้องลอง ในตอนนั้น เขาดูเหมือนจะเป็นนักข่าวมากกว่า “ฉันคิดว่าปักกิ่งจะเป็นจุดหมายต่อไปของฉัน รอไม่ไหวแล้วที่จะไปที่นั่น” เขาพูดด้วยดวงตาที่เป็นประกาย

ขณะที่ฉันเฝ้ามองแดเนียลถ่ายเซลฟี่ด้วยหมวกจีนแบบดั้งเดิมที่ทำจากไผ่ ฉันสัมผัสได้ถึงความกระตือรือร้นและความสุขของเขาที่มีต่อทุกประสบการณ์ที่นี่ “สหรัฐอเมริกาเป็นประเทศที่อายุน้อยกว่าและไม่มีของเก่าแก่ขนาดนี้ มันน่าทึ่งมากที่ได้เห็นทั้งสิ่งเก่าและใหม่ ทั้งในเมืองและชนบท” แดเนียลกล่าว

ในความคิดของพวกเขา จีนที่ฉันรู้จักดีเริ่มปรากฏชัดเจนขึ้นและเต็มไปด้วยชีวิตชีวาและความอบอุ่น สถานที่ที่ความอยากรู้เชื่อมโยงวัฒนธรรมและเสียงหัวเราะช่วยย่นระยะทาง “ฉันรู้สึกว่าคำพูดไม่สามารถบรรยายได้ว่าฉันรักพวกคุณและประเทศนี้มากแค่ไหน และฉันได้รับความรักมากมายเพียงใด นี่คือดินแดนแห่งโอกาส” แดเนียลกล่าว

วินสตัน โจว ประธานสมาคมถ่ายภาพแห่งอเมริกาเหนือกล่าวว่า “การแลกเปลี่ยนระหว่างประชาชนจีนและอเมริกันมีความสำคัญ ช่างภาพต่างกระตือรือร้นที่จะกลับมาอีกครั้งด้วยความกระตือรือร้น เราควรจัดกิจกรรมเช่นนี้มากขึ้นเพื่อสร้างความเข้าใจซึ่งกันและกัน”

พวกเขามาที่จีนด้วยกล้องถ่ายรูป คาดหวังจะบันทึกภาพประเทศที่ไกลและไม่คุ้นเคย แต่กลับพบว่าตัวเองอยู่ในกรอบภาพ ไม่ใช่ผู้สังเกตการณ์อีกต่อไป แต่เป็นส่วนหนึ่งของเรื่องราว และในเรื่องราวนั้น ความจริงช่างสดใสยิ่งกว่าข่าวลือใด ๆ